PAYLAŞ
PDF'e AktarYazdır

 

Soru: Diş dolgusu veya diş kaplaması gusül abdestine mânî midir?
Cevap: Maalesef bazıları bu meseleyi farklı anlayarak Hanefi mezhebine mensup olan kişiler dişine dolgu veya kaplama yaptıracak olsalar gusül abdestinde Şafi Mezhebini taklit etmek zorunda olduklarını iddia etmektedirler.
 
Bu iddialarının gerekçesi ise şudur: Hanefi mezhebine göre abdeste ağzın içini yıkamak her ne kadar abdestin sıhhati için gerekli olmasa da gusül için gereklidir. Hâlbuki Şafi mezhebine göre abdeste olduğu gibi gusül için de ağzın içini yıkamak gerekli değildir. Bunun için dolgu veya kaplama yapılan dişin yıkanması mümkün olmadığından Hanefi olan kişiler gusül abdestinde Şafi Mezhebini taklit etmek zorundadırlar.
 
Kanaatimizce bu taklide gerek yoktur.
 
Şayet kişi keyfi olarak değil de gerçekten ihtiyaca binaen dolgu veya kaplama yaptıracak ourlsa, gusül abdestinde dolgu veya kaplama yapılan dişin altına suyun ulaştırması Hanefi mezhebine göre de şart değildir.
 
Keyfi ifadesini kullanmamız bazı yörelerde zenginlik nişanesi olarak dişin altın kaplatılması veya sağlam olan dişlere estetik olsun diye porselenle kaplatılması veya diş taşının dişe yapıştırmasından sakınmak içindir. Zira bu gibi uygulamalar caiz olmadığı gibi bu uygulamayı yapan kişilerin Hanefi mezhebine göre gusül abdesti de olmayacaktır.
Dişlerde olan bir hastalıktan ötürü dişlerin kaplatması veya dolgu yaptırılması gerekecek olsa bunda Hanefi fıkhına göre hiçbir sıkıntı olmaz. Hastalık hali söz konusu olduğundan dolgu veya kaplamanın iç kısmını yıkamak gusülde şart olmayacaktır.
 
Bu meseleyi daha iyi anlaya bilmemiz, fıkıh kitaplarımızda geçen “isabe” (yara üzerine sarılan sargı bezi) – “cebire” (kırık çıkık üzerine vurulan alçı veya tampon) konularına vakıf olmamıza mevkuftur.
Bunların üzerine mesh edilmesiyle altları yıkanmış kabul edilmesi her du­rumda caiz olmayıp bazı durumlarda caizdir.
Bu cümleden olarak;
-Yaranın yıkanması veya mesh edilmesi, uzva zarar ver­mesi veya yıkamak zarar vermese de yaranın açılması, yaraya zarar vermesi durumunda sargı üzerine mesh etmek sahihtir. [1]
-Yaranın yıkanması için sargı açıldığında o sargıyı tekrar­dan (pansuman yaparak) bağlama imkânı bulunma­ması veya bağlaya­cak yardımcının bulunmaması durumunda yara üzerindeki sargı üzerine mesh etmek sahihtir.[2]
-Abdest veya gusül alınırken yaraya zararı olmayan suyun bula­ma­ması durumunda (sıcak veya soğuk suyun bulunmaması gibi) yara üzerindeki sargı üzerine mesh etmek sahihtir.
Sargı üzerine yapılan mesh yaraya zarar veriyorsa terk edilir. Zira yıkamak meshden daha kuvvetlidir. Özürden do­layı yıkamanın terk edildiği yerde meshin terk edilmesi ev­leviyetle caiz olur.
Zahiru’r- Rivaye’de İmam Ebu Yusuf ve İmam Muham­med’e (Allah onlara rahmet etsin) göre, sargı üzerine mesh zarar verme­diği halde meshi terk etmek caiz değildir.[3] Es-Serahsi, Ebu Ha­nife’den bu konuda Zahiru’r-Rivaye’de bir nakil olmadığını söy­lemiştir. Nadıru’r-Rivâye’de: Yaraya zarar vermediği halde mes­hin terk edilmesi Ebu Hanife (Al­lah ona rahmet etsin)’ye göre caizdir, denilmiştir. Ebu Yu­suf ve İmam Muhammed (Allah onlara rahmet etsin)’in gö­rüşü, Ebu Hanife’den de rivayet edilmiştir.[4]
Sahih görüş Zahiru’-Rivaye’de olandır. Yani sargı üze­rine mesh etmek zarar vermezse terk edilmez. İhtiyatlı olan da budur.[5]
Bu bilgiler ışığında; dolgu veya kaplama yapılan dişe baktığımızda gusül abdesti alma esnasında bunların çıkarılıp takılması mümkün değildir. Aynı şekilde bunların çıkarılması hasta olan diş için sıkıntı olacağı gibi, bunların tekrardan yerine takılması için de bir diş tabibine ihtiyaç duyulacaktır. Bütün bu gerekçelerden ötürü üzerine basa basa söylüyoruz ki eğer kaplama veya dolgu keyfi bir uygulama olarak yapılmamış ise Hanefi fıkhına göre gusül abdestinde hiçbir sıkıntı yoktur, şu veya bu mezhebi taklit etmeye gerek yoktur. Hatta başka mezhebi bilinçsizce taklit, telfik gibi farklı fıkhî sıkıntılara da sebebiyet verebilir.
Fatih Kalender


[1] Bedai’u’s-Sanâi
[2] El-Fetâvâ’l-Hindiyye
[3] Kitabu’l-Asıl
[4] El-Mebsût, es-Sarahsî
[5] El-Fetâvâ’l-Hindiyye
PDF'e AktarYazdır

BİR CEVAP BIRAK

Lütfen yorumunuzu yazın
Lütfen buraya isminizi yazın