İntihar edenin cenazesinin yıkanması:
Âlimler, kişinin kendini öldürmesini kasıtlı veya hata yoluyla olmak üzere ikiye ayırırlar. Sözgelimi düşmanı veya başkasını öldürmek isterken yanlışlıkla kendini vuran, bıçaklayan kişi hata yoluyla kendini öldürmüş olur.
Hata yoluyla kendini öldürenin cenazesinin yıkanacağa ve namazının kılınacağına dair tüm İslam âlimlerinin sözbirliği vardır. Hata yoluyla kendini öldürenin niyeti ve davranışı yani durumu önemlidir. Es-Serahsî, Siyer-i kebir şerhinde şöyle der:
Düşmanla çarpışırken yanlışlıkla kılıcı kendine batırıp ölen kişi şehit midir diye Peygamber Efendimiz (Sallallâhu Aleyhi ve Sellem)’e sorulmuş, Peygamber Efendimiz (Sallallâhu Aleyhi ve Sellem) de evet demiştir. Her ne kadar bu kişi, kefenlenip yıkanmak yönünden şehit olmasa da sevap açısından şehittir. Allah yolunda ölmüştür. Fakat cinayet amaçlı başkasını öldürecekken hatayla kendini öldüren büyük günah işlemiş olur[1].
Kasıtlı olarak intihar edenin de cenazesinin yıkanacağı aynı şekilde kabul edilmiştir. Hatta er-Remlî “buna dair icma yani tüm âlimlerin sözbirliği var” demiştir[2].
İntihar edenin cenaze namazının kılınması:
Hanefi, Maliki ve Şafîî mezhebinin cumhuruna göre intihar edenin cenaze namazı kılınır. Zira geride geçtiği üzere intihar, kişiyi dinden çıkarmaz. Bir de Peygamber Efendimiz (Sallallâhu Aleyhi ve Sellem) “Allah’tan başka ilah yoktur diyenin cenazesini kılın[3]” buyurmuştur. Maliki mezhebine göre zaten cenazesi yıkananın namazı da kılınması gerekir.
İmam Evzai ve İmam Ebû Yûsuf (Allah onlara rahmet etsin): Kasıtlı olarak intihar edenin cenazesi yıkanacak olsa da namazı kılınmaz demişlerdir[4].
عَنْ جَابِرِ بْنِ سَمُرَةَ، قَالَ: «أُتِيَ النَّبِيُّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ بِرَجُلٍ قَتَلَ نَفْسَهُ بِمَشَاقِصَ، فَلَمْ يُصَلِّ عَلَيْهِ»
Cabir b. Semure rivayet etmiştir ki; Peygamber Efendimiz (Sallallâhu Aleyhi ve Sellem), bıçakla kendini öldüren bir adama uğrayınca cenaze namazını kılmadı[5]
Yine buna benzer bir hadis-i şerifi Ebu Davud rivayet etmiştir[6]. Bu hadis-i şeriflere dayanarak intihar edenin cenaze namazı kılınmaz demişlerdir.
Bazıları bu hadis-i şerifleri intihar edene tövbe yoktur, bu yüzden cenazesi kılınmaz şeklinde anlamışlardır. İmam Ebû Yûsuf (Allah ona rahmet etsin) kılınmaz derken bâği konumunda olduğu için kılınmayacağını söyler. Yoksa kâfir olacağı için değil.
Muhammed Emin İbn Âbidîn, Reddu’l-Muhtâr isimli eserinde şöyle der:
Kemal İbnu’l-Hümâm, İmam Ebû Yûsuf (Allah ona rahmet etsin)’un görüşünü tercih etmiştir[7].
Yine Zeynuddin İbn Nüceym, el-Bahru’r-Râik isimli eserinde:“Bu konuda hangisinin tercih edileceği ihtilaf edilmiştir[8]. O yüzden biz, hadis-i şerifle teyit edilen İmam Ebû Yûsuf (Allah ona rahmet etsin)’un görüşünü tercih ederiz” demiştir[9]. Fakat İbn Abidin devamla şöyle der: ben derim ki; İmam Ebu Hanife ve İmam Muhammed (Allah onlara rahmet etsin)’e göre bu hadiste Peygamber Efendimiz (Sallallâhu Aleyhi ve Sellem) başkasına kılmayı emretmiştir. Hadis-i şerifte Peygamber Efendimiz (Sallallâhu Aleyhi ve Sellem)’in o kişinin cenaze namazını kılmadığından başka bir ifade yoktur. Peygamber Efendimiz (Sallallâhu Aleyhi ve Sellem)’in o kişinin cenazesini kılmaması insanları bu tür eylemlerden uzak tutmak için olabilir. Tıpkı ilk dönemler Peygamber Efendimiz (Sallallâhu Aleyhi ve Sellem), borcu ödenmeden cenazesi kılınanların namazlarını kılmadığı gibi. Ayrıca bu hadis-i şeriften sahabenin kılmadığı anlaşılmaz[10].
Hata yoluyla kendini öldürenin cenazesinin kılınacağına dair tüm âlimler sözbirliği içindedir[11].
Hanbeli mezhebine göre; kasıtlı olarak intihar eden kişinin cenazesini sair insanlar kılarlar fakat İmam yani devlet başkanı kılmaz. Yukardaki hadis-i şerifleri böyle anlamışlardır. Zira Peygamber Efendimiz (Sallallâhu Aleyhi ve Sellem)’in bir hali de imam olmak yani devlet reisi olmaktır. Peygamber Efendimiz (Sallallâhu Aleyhi ve Sellem) bu kişilerin namazını devlet reisi olduğu için kılmamıştır. Buna göre devlet reislerinin intihar edenin cenaze namazını kılması caiz değildir. Hanbeliler bu anlayışlarına Peygamber Efendimiz (Sallallâhu Aleyhi ve Sellem)’in bu kişilerin cenaze namazını kılmadığı zaman diğer insanlara namazı yasaklamamasından almışlardır. Bazı Hanbeli mezhep kitapları, “İmam yani devlet reisi cenaze namazını kılsa sahih olur ama güzel olmaz. Kılmaması güzeldir. Yine valinin ve o köyün imamının da kılmaması güzeldir” demişlerdir[12].
Biz ise Peygamber Efendimiz (Sallallâhu Aleyhi ve Sellem)’in bu kişilerin cenaze namazını kılmayışını İslam’ın ilk dönemlerinde olduğunu daha sonraları kıldığını söylüyoruz.
Sonuç olarak İslam âlimlerinin tamamına yakın çoğunluğuna göre intihar edenin cenaze namazı kılınır.
İntihar edenin kefenlenip Müslüman mezarlığına gömülmesi de âlimlerinin tamamının görüşüdür.
Yani tercih edilen çoğunluğun görüşüne göre hata yoluyla kendini öldüren veya kasıtlı olarak intihar eden Müslüman, aynen diğer Müslümanlar gibi yıkanır, kefenlenir cenazesi kılınır ve Müslüman mezarlığına defnedilir.
Allah Teâlâ, bizlere hayırlı ölüm nasip etsin. Amin
“İNTİHAR EDENİN HÜKMÜ” İSİMLİ 3 BÖLÜMDE YAYINLANAN YAZININ SONU
İNTİHAR EDENİN HÜKMÜ 1. BÖLÜM >>>
İNTİHAR EDENİN HÜKMÜ 2. BÖLÜM >>>
HÜSAMETTİN VANLIOĞLU BAŞKANLIĞINDA İSMAİLAĞA FIKIH KURULU
[1] Es-Serahsî, Şerhu Siyeri’l-kebîr, bab: katlu zi’r-rahmi’l-mahrem
[2] Er-Remli, Nihayetu’l-Muhtaç 2/432
[3] Taberânî
[4] Muhammed Emin İbn Âbidîn, Reddu’l-Muhtâr 1/584; el-Muğnî 2/418
[5] Müslim, kitabu’l-cenaiz, babu terki’s-salati ale’l-katili nefsehu
[6] Bab: el-İmam la yusalli ala men katele nefsehu
[7] Kemal İbnu’l-Hümâm, Fethu’l-Kadîr, şehit babının sonu
[8] Şemsu’l-Eimme el-Hulvani kılınacağını, İmam Ruknu’l-İslam Ali es-Suğdî kılınmayacağını söylemiştir. Ebu Bekir Muhammed b. Ahmed Şemsu’l-Eimme es-Serahsî, Şerhu Siyeri’l-kebîr, bab: katlu zi’r-rahmi’l-mahrem
[9] Muhammed Emin İbn Âbidîn, Reddu’l-Muhtâr
[10] a.g.e
[11] Ebu Bekir Muhammed b. Ahmed Şemsu’l-Eimme es-Serahsî, el-Mebsût
[12] İknâ’ 1/228
